Có Mấy Loại Ngôn Ngữ Lập Trình Kể Ra

Bạn có thể học ngôn ngữ lập trình thông qua các tài liệu hướng dẫn trực tuyến, khóa học trực tuyến, sách giáo trình hoặc tham gia các khóa đào tạo offline. Cũng có thể tham gia các diễn đàn và cộng đồng lập trình để trao đổi và học hỏi từ người khác.

C++ - ngôn ngữ lập trình hot nhất hiện nay

C++ là một trong những ngôn ngữ lập trình được sử dụng rộng rãi cho nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như lập trình video game hay những phần mềm giúp ích trong thương mại. C++ cũng có tác động lớn đến ngôn ngữ ra đời sau này. Cú pháp thực hiện các lệnh với C++ rất sát với suy nghĩ logic. Vì thế, quá trình viết code với loại ngôn ngữ lập trình này khá đơn giản và nhanh chóng.

C++ là một trong những ngôn ngữ lập trình được sử dụng rộng rãi cho nhiều mục đích khác nhau (Nguồn: Internet)

Một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng hữu ích mà bạn nên tìm hiểu đó là Objective-C. Loại ngôn ngữ này đã được Apple sử dụng rộng rãi trên những hệ điều hành như iOS, OS X, và APIs. Bằng việc có tốc độ biên dịch nhanh và mềm mại cũng như tích hợp với Cocoa – thư viện cho các ứng dụng cảm ứng nên Objective-C trở thành một trong những cái tên được yêu thích nhất trong hơn 10 năm qua.

Objective-C là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng (Nguồn: Internet)

Pascal - ngôn ngữ lập trình cơ bản

Sau khi tìm hiểu ngôn ngữ lập trình là gì, nhiều người cũng dành thời gian tìm kiếm thông tin về Pascal - ngôn ngữ lập trình cơ bản được ưa chuộng sử dụng hiện nay. Dạng ngôn ngữ này đã được phổ cập trong chương trình tin học cấp 2 và cấp 3. Thay vì sử dụng những ký tự phức tạp như một số loại ngôn ngữ máy tính khác, Pascal được hiển thị dưới dạng những từ khóa dễ học, dễ sử dụng.

Pascal là ngôn ngữ lập trình cơ bản phù hợp cho người mới bắt đầu (Nguồn: Internet)

Ứng dụng của ngôn ngữ lập trình

Trong thời đại công nghệ phát triển như hiện nay, ngôn ngữ lập trình đã và đang đóng một vai trò quan trọng trong khoa học và cuộc sống con người. Điển hình có thể kể đến như: phát triển các ứng dụng phù hợp, tương thích để hoạt động trên iOS, Android, thiết kế website,…

Các loại ngôn ngữ lập trình đang được sử dụng phổ biến vào cuộc sống nhờ vào tính ứng dụng cao và khả năng phát triển linh hoạt.

Bên cạnh đó, các ứng dụng mà được tạo ra từ ngôn ngữ lập trình vẫn luôn không ngừng cập nhật và đổi mới về tính năng,… với đích đến cuối cùng là mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.

Ngôn ngữ máy (machine language)

Ngôn ngữ máy (machine language) là một tập các chỉ thị được CPU của máy tính trực tiếp thực thi. Mỗi chỉ thị sẽ thực hiện một chức năng xác định. Các chuỗi chỉ thị chính là tất cả các chương trình được thực thi trực tiếp bởi CPU.

Ngôn ngữ máy chính là ngôn ngữ cơ sở cho bộ vi xử lý và được hiển thị hoàn toàn theo dạng mã nhị phân. Các loại ngôn ngữ lập trình khác cuối cùng sẽ được chuyển thành ngôn ngữ máy trước khi hoàn thiện chương trình.

Hợp ngữ (assembly language) được xem là một trong những loại ngôn ngữ lập trình bậc thấp. Hợp ngữ là loại ngôn ngữ lập trình phức tạp, khó nhớ, phụ thuộc vào các loại vi xử lý khác nhau và cần công cụ hợp dịch để có thể dịch ra ngôn ngữ máy.

Mặc dù hợp ngữ được viết bằng từ viết tắt tiếng Anh nhưng hợp ngữ vẫn thua kém các loại ngôn ngữ lập trình khác về mặt vị thế.

Ngôn ngữ lập trình Front-end và Back-end

Front-end là phần giao diện người dùng, bao gồm các ngôn ngữ được sử dụng để tạo ra và quản lý giao diện của trang web. Trong Front- end sẽ có một số dạng ngôn ngữ sau đây:

Ngôn ngữ lập trình Front-end và Back-end

Back-end là phần phía sau của ứng dụng, nơi xử lý logic, tương tác với cơ sở dữ liệu và các dịch vụ khác. Trong Back-end sẽ có một số ngôn ngữ phổ biến bao gồm Python, Ruby, PHP, Java, Node.js, C#, Go.

Ngôn ngữ lập trình bậc cao Python

Nhắc đến những ngôn ngữ lập trình được yêu thích hiện nay không thể nào không đề cập đến Python - loại ngôn ngữ được nhận xét là khá thân thiện với người dùng. Nhờ sở hữu các cú pháp thực hiện lệnh đều rõ ràng và trực quan, ngôn ngữ lập trình bậc cao này chính là lựa chọn hợp lý cho những người mới bắt đầu.

Python thậm chí còn có sự tương đồng với tiếng Anh - ngôn ngữ phổ biến trên thế giới, giúp bạn dễ dàng tìm hiểu thông tin trong quá trình học tập. Ngoài ra, ngôn ngữ này cũng có mặt trên đa dạng các hệ điều hành như UNIX, Mac OS, Windows, MS – DOS và Linix…

Với những ai đang có đam mê và định hướng theo đuổi con đường trở thành một Back - end developer chuyên nghiệp thì Python nên là lựa chọn ưu tiên. Theo số liệu từ nhiều cuộc khảo sát thì đây chính là ngôn ngữ lập trình giúp nhiều thế hệ developer có được thu nhập “khủng”, đứng thứ hai tại Mỹ (khoảng $107.000/năm).

Python được được nhận xét là loại ngôn ngữ khá thân thiện với người dùng (Nguồn: Internet)

Top 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến

Năm 2022 đánh dấu năm thứ 10 liên tiếp JavaScript trở thành ngôn ngữ lập trình được sử dụng phổ biến nhất.

Theo khảo sát của Stack Overflow, số lượng nhà phát triển chương trình chuyên nghiệp (professional developer) sử dụng Javascript trong năm 2022 rơi vào khoảng 67.9% tổng số người được hỏi.

Lý do để Javascript trở thành ngôn ngữ lập trình được ưa chuộng nhất là nhờ vào tính thân thiện với hầu hết các trình duyệt website, có nhiều cú pháp linh hoạt.

Mặc dù, đây là ngôn ngữ dành cho Front-end nhưng Javascript vẫn được sử dụng cho Back-end thông qua Node.js.

Bên cạnh đó, Javascript giúp tăng độ mượt cho người dùng khi tương tác trên website. Ngoài ra, cơ hội việc làm cho người học Javascript được xem là rất rộng mở.

Ưu điểm của ngôn ngữ Javascript:

Các công ty hàng đầu sử dụng JavaScript là Microsoft, Uber, PayPal, Google, Walmart, v.v.

Python được ra mắt lần đầu vào năm 1991 bởi Guido van Rossum. Theo khảo sát của Stack Overflow, Python là một trong những ngôn ngữ lập trình được yêu thích bởi những developer chuyên nghiệp cũng như những người đang học code.

Đây là ngôn ngữ lập trình bậc cao dễ học, dễ đọc, tất cả các cú pháp đều rõ ràng, trực quan. Ngoài ra, Python cũng thân thiện với người dùng, dễ nhớ bởi vì ngôn ngữ này được đánh giá là tương đồng với tiếng Anh.

Với tính ứng dụng cao trong phát triển phần mềm 3D, trí tuệ nhân tạo, lập trình game bằng Python cũng phổ biến hơn bao giờ hết. Vì vậy, với những ai có định hướng theo đuổi con đường trở thành Back-end developer thì Python là một sự lựa chọn thông minh.

Các công ty làm việc trên Python là Intel, Facebook, Spotify, Netflix, v.v.

Java là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, được phát hành vào năm 1995 bởi James Gosling. Ngôn ngữ này có thể chạy trên những nền tảng hỗ trợ Java mà không cần dịch lại.

Khi đã được cài đặt Java Runtime Environment thì code Java sẽ làm việc lý tưởng trên tất cả các hệ điều hành và thiết bị. Ngoài ra, ngôn ngữ Java còn được ứng dụng rộng rãi trong phát triển ứng dụng website, big data, mobile,…

Ngôn ngữ Java còn được sử dụng trên phần phụ trợ của một số website phổ biến như là: Amazon, Google, YouTube. LinkedIn là một website nổi tiếng sử dụng ngôn ngữ Java.

Ngôn ngữ C# là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được phát triển bởi Microsoft vào năm 2000. C# là bước đệm khởi đầu cho kế hoạch .NET của Microsoft. C# có nhiều tính năng đa dạng, thuận tiện cho người mới bắt đầu.

C# đã chứng minh được sức mạnh của mình khi được chọn để phát triển ứng dụng website, phát triển game thực tế ảo (VR), 2D và 3D. Theo Anders hejlsberg, ông là người tạo ra C# đã phát biểu rằng ngôn ngữ C# này giống với C++ hơn là Java.

Bên cạnh đó, ngôn ngữ C# được sử dụng ở backend của một vài website phổ biến chẳng hạn như: Dell, Visual Studio. C# cũng phù hợp cho các app trên Windows, Android và iOS.

Ngôn ngữ C là một ngôn ngữ lập trình ra mắt vào cuối 1970, vận hành gần với phần cứng và gần giống với ngôn ngữ bậc thấp hơn là các ngôn ngữ bậc cao khác. Nhưng ngôn ngữ C đã cho thấy được sự khác nhau giữa chính mình với ngôn ngữ bậc thấp khác.

Điều làm nên sự khác biệt chính là việc mã C có thể được dịch và thực thi trong hầu hết các máy tính. Trong khi đó, các ngôn ngữ bậc thấp thì chỉ có thể chạy trong một số máy tính đặc biệt. Vì vậy, ngôn ngữ C được xem là ngôn ngữ bậc trung.

Ngôn ngữ C là nguồn cảm hứng cho sự ra đời của hàng loạt các loại ngôn ngữ lập trình khác như: C#, Java, Objective-C,…

Ngôn ngữ C++ là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được phát triển dựa trên ngôn ngữ C. C++ thường được dùng để phát triển các ứng dụng thực tế ảo (VR), đồ họa máy tính, gaming,…

Cả 2 ngôn ngữ C và C++ đều được sử dụng rộng rãi trong lập trình và khoa học máy tính. Điển hình là việc được ứng dụng cao trong phát triển các ứng dụng mà đòi hỏi yêu cầu cao về hiệu suất, ví dụ như: server app, trò chơi điện tử,…

PHP – viết tắt hồi quy của “Hypertext Preprocessor” là một ngôn ngữ lập trình kịch bản mã nguồn mở, được tạo ra vào năm 1994. Ngoài ra, PHP cũng là một loại mã lệnh chủ yếu dùng để phát triển các ứng dụng viết cho máy chủ, dùng cho mục đích tổng quát.

Mã lệnh của PHP có thể được nhúng vào trang HTML một cách dễ dàng nhờ vào việc sử dụng cặp thẻ PHP. Bên cạnh đó, ngôn ngữ PHP còn được tối ưu hóa cho các ứng dụng website, tốc độ nhanh và cú pháp giống C và Java.

Chính vì vậy, ngôn ngữ PHP tương đối dễ học và thời gian tạo sản phẩm cũng khá ngắn so với các loại ngôn ngữ khác nên PHP đã nhanh chóng trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình website phổ biến nhất thế giới.

Tính đến nay, 83% trong tổng số 10 triệu website trên thế giới sử dụng PHP. Các lập trình viên dùng PHP để viết server-side-script và command-line-script và thậm chí là phát triển các ứng dụng desktop.

Ngôn ngữ Kotlin là một ngôn ngữ lập trình đa nền tảng, được phát triển bởi JetBrains vào năm 2011. Kotlin có thể tương tác với ngôn ngữ Java và hỗ trợ các ngôn ngữ lập trình khác.

Ngôn ngữ này được sử dụng rộng rãi cho các ứng dụng Android, ứng dụng web và phát triển ứng dụng bên server. Một số công ty sử dụng Kotlin làm ngôn ngữ lập trình chính là Pinterest, Coursera, Trello,…

Kotlin nổi bật bởi vì sở hữu các tính năng như: tính năng bảo mật tốt, tính tương tác cao, code có cấu trúc, ngắn gọn.

Go (Golang) là ngôn ngữ lập trình được Google phát triển vào năm 2007 cho các API và ứng dụng web. Ngôn ngữ này ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu của các lập trình viên trong các dự án lớn.

Nhờ vào khả năng xử lý các hệ thống multicore, codebase và mạng lưới rộng lớn, Go đã và đang trở thành một trong những ngôn ngữ lập trình phát triển rất nhanh.

Bên cạnh đó, ngôn ngữ này phổ biến trong nhiều công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin lớn nhờ vào cấu trúc đơn giản, hiện đại, nền tảng đa lõi của bộ vi xử lý và hoạt động đa nhiệm.

Một số công ty dùng ngôn ngữ Go làm ngôn ngữ lập trình của mình bao gồm: Google, Twitch, Uber, Dropbox.

Swift là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, được Apple phát triển vào năm 2014 cho các ứng dụng Mac và Linux. Đây là một loại ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở dễ học, yêu cầu ít kỹ năng viết code hơn so với các ngôn ngữ lập trình khác.

Ngôn ngữ Swift được các nhà thiết kế lấy ý tưởng từ nhiều ngôn ngữ phổ biến khác như Objective-C, Rust, Haskell, Ruby, Python, C # và CLU. Swift được sử dụng để xây dựng ứng dụng cho iOS, macOS, watchOS và tvOS.

Các ứng dụng iOS phổ biến được phát triển từ ngôn ngữ Swift bao gồm: SoundCloud, WordPress, Mozilla Firefox và một tựa game nổi tiếng – Flappy Bird. Ngoài ra, Swift được thiết kế là một ngôn ngữ có khả năng phòng chống lỗi cao.

Ngôn ngữ Ruby là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, được phát triển bởi Yukihiro Matz Matsumoto vào năm 1993. Ruby là ngôn ngữ được lựa chọn hàng đầu bởi các công ty lập trình khởi nghiệp.

Ruby được phát triển và thiết kế với cú pháp đơn giản, thân thiện với người dùng trong khi vẫn linh hoạt theo quan điểm kiến trúc hướng đối tượng, hỗ trợ lập trình thủ tục và chức năng.

Ruby phổ biến hơn là nhờ Ruby on Rails (RoR) – một framework mã nguồn mở được tạo ra để phát triển các ứng dụng và cho phép chạy như một trang web thực. Nhờ vào tính dễ học và thời gian học tương đối ngắn nên ngôn ngữ Ruby nhận được rất nhiều sự quan tâm.

Tuy nhiên, ngôn ngữ Ruby thường được các nhà phát triển lựa chọn ở giai đoạn đầu và về sau họ sẽ chọn một loại ngôn ngữ bậc cao khác.

Một nhược điểm rất lớn của Ruby là khó bảo trì. Ngoài ra, tốc độ của Ruby cũng chậm hơn những ngôn ngữ khác (chẳng hạn như: PHP, Java).